Ordenja i medalje Obrenovića i Karađorđevića zablistali u fočanskom Muzeju

Izložba leskovačkog Narodnog muzeja „Odlikovanja dinastija Obrenović i Karađorđević“ otvorena je u Muzeju „Stara Hercegovina“. U vrijednoj postavci sabrano je pedeset odlikovanja i pet ukaza, praćenih fotografijama uglednih Leskovčana, na dvadeset jednom bogato ilustrovanom panou. Izložba je dio programa manifestacije „Dani Srbije u Republici Srpskoj“.

Najstariji eksponat je Takovski krst, ustanovljen 1865. godine, prilikom proslave pedesetogodišnjice Drugog srpskog ustanka. Prvi srpski orden dinastije Obrenović, Kneževina, potom i Kraljevina Srbija dodjeljivala je za zasluge protiv neprijatelja.

Pred posjetiocima je i prvi dinastički orden Karađorđevića iz 1904. godine – Karađorđeva zvezda, nastao kao uspomena na stogodišnjicu Prvog srpskog ustanka pod Karađorđevim vođstvom.

Među odlikovanjima uvrštenim u postavku su Orden Svetog Save, ustanovljen 1873. godine, te Orden belog orla iz 1882. godine.

Generali, kapetani, profesori, učitelji, ljekari, preduzetnici, trgovci, narodni poslanici, štampari, obični ljudi - zaslužni su nosioci odlikovanja dobijenih u periodu između 1865. i 1941. godine koje su izložbom obuhvatili autori kustos-istoričar Vladimir Petković i viši kustos Nikola Marković.

„Kada pogledamo sva ta odlikovanja kroz njih vidimo naše pretke. Vidimo i Ameta Ametovića, heroja Kumanovske bitke, koji je sa ponosom nekoliko decenija nosio Karađorđevu zvezdu vojničkog reda. Nosio ju je kada mnogi naši nisu smjeli da je nose, a to je vrijeme poslije 1945. godine. Željeli smo da prikažemo i seljake, odnosno sve one koji su doprinijeli da naš narod danas živi slobodno sa lijeve ili desne strane rijeke Drine“, rekao je koautor izložbe Vladimir Petković.

Iz zbirke Narodnog muzeja u Leskovcu izložena su i odlikovanja čuvenog Mihajla Babamilkića, predsjednika leskovačke opštine u više mandata, u prvoj polovini 20. vijeka.

„Poštovan je od strane i Obrenovića i Karađorđevića, te jednako cijenjen od svojih sugrađana. Nosilac je najprestižnijih vojnih i civilnih odlikovanja, bilo da je riječ o Takovskom krstu ili Albanskoj spomenici kojom je za sva vremena srpski narod obilježio najslavnije stranice naše istorije pobjedom u Velikom ratu i slomom tri carstva. Koliko je do 1944. godine bio cijenjen, toliko je poslije dolaska komunista na vlast omalovažavan i skrajnut sa svih stranica istorije “, rekao je Petković.

Narodni muzej u Leskovcu, gradu koje je proglašen za prestonicu kulture Srbije za sljedeću godinu,  ovu izložbu priredio je lani povodom obilježavanja 220 godina od Prvog srpskog ustanka, na inicijativu Ministarstva kulture Republike Srbije.

„Izložba je istorija našeg naroda koju svi moramo da pamtimo i da poštujemo kako bismo više cijenili našu budućnost i zajednički cilj, a to je očuvanje srpskog naroda“, rekao je zamjenik direktora leskovačkog Narodnog muzeja Srđan Mitić.

Ovogodišnje izdanje tradicionalne manifestacije „Dani Srbije u Republici Srpskoj“ muzeje iz Leskovca i Foče podstaklo je da uspostave saradnju dvije ustanove kulture iz Srbije i Srpske.

„Period od 1918. do 1941. godine, dio je istorije koji povezuje fočanski i leskovački kraj. Upravo iz tog perioda, između ostalog, prikazana su odlikovanja dodjeljivana zaslužnim Leskovčanima. Slična ili ista dobijali su i zaslužni stanovnici Foče, pa naša publika može da ima uvid u odlikovanja koja su dodijeljivana i u fočanskom kraju u tom značajnom dijelu naše istorije“, rekao je vršilac dužnosti direktora Muzeja „Stara Hercegovina“ Danko Mihajlović.

Posjetioci izložbu mogu pogledati do 5. novembra.

Novinar: Dejan Mandić
Izvor: Radio Foča