Vladimir Glođajić- imućni trgovac, "korovođa i pozorišni redatelj"

Kuća Vladimira Glođajića u Gornjoj čaršiji Već u drugoj polovini 19. vijeka, Glođajići su među vodećim fočanskim trgovcima i nacionalnim i kulturnim radnicima, a posebno se po trgovačkoj spretnošću i materijalnom bogatstvu, ali više od svega po kulturno-prosvjetnom pregalaštvu, izdvaja Vladimir Glođajić.

Nažalost, teško je naći više podataka o ovoj porodici, imajući u vidu da ih od Drugog svjetskog rata nema u Foči. Međutim, pregledavajući brojeve „Bosanske vile“ i Kalendara „Prosvjete“ iz vremena austrougarske okupacije, krajem 19. i početkom 20. vijeka, u izvještajima o kulturnim događajima u Foči može se vidjeti da je jednu od vodećih uloga imao Vladimir Glođajić, sin Nikole Glođajića. Upoređivanjem dostupnih podataka iz stare štampe i sudskih objava, utvrđujemo da je Vladimir unuk od Radovana Glođajića, koji je sa bratom Andrijom i ocem Nikolom početkom 19. vijeka doselio u Foču.

Vladimir je vodio trgovačko preduzeće „Braća N. Glođajići“, koje se bavilo i izdavaštvom, odnosno, imalo svoju „nakladu“.

Uz sve to, bavio se kulturnim radom i bio jedan od osnivača, aktivan član, kasnije i predsjednik Srpskog pravoslavnog crkvenog pjevačkog društva „Sveti Sava“, jednog od najstarijih, a možda i najstarijeg srpskog pjevačkog društva u BiH, osnovanog prema nekim izvorima 1885. godine /ove godine slavilo bi jubilarnih 140 godina/.

Društvo je priređivalo svetosavske proslave- tačnije ono je i nastalo iz odbora za svetosavske proslave, na kojima su se prikupljali prilozi za srpsku školu- sa horskim nastupima, pozorišnim predstavama, recitacijama...

Vladimir Glođajić bio je oduševljeni ljubitelj pozorišne umjetnosti, pa je zahvaljujući tom njegovom interesovanju, i ne samo njegovom, pri pjevačkom društvu u Foči zaživjelo jedno od prvih diletantskih pozorišta u Bosni i Hercegovini. Pored brojnih poslovnih obaveza, ovaj veliki kulturni pregalac stizao je da se posveti pozorišnim i horskim probama i nastupima. U Foči je stvorena prva pozorišna publika, a kroz rodoljubive predstave učvršćivana je nacionalna svijest, čime je vođen tihi rat sa austrijskim okupatorom, koji je sve društvene aktivnosti strogo kontrolisao.

Srpsko pravoslavno pjevačko društvo "Sveti Sava", s kraja 19. vijeka

„Bosanska vila“  u januaru 1890. godine u članku „Književne i kulturne bilješke“ prenosi program Svetosavske besjede u Foči koju, kako se navodi, priređuju srpsko-pravoslavni građani fočanski, a u korist školskog fonda. Kako stoji u tekstu, predsjednik Priređivačkog odbora te godine bio je Aleksije Jeremić, stric Rista Jeremića.

Jedna od tačaka programa glasila je „Mač i pero“ od Zmaja, deklamuje, kako piše u ovom članku, g. Vlado N. Glođajić, građanin. Takođe, dio programa bila je i pozorišna predstava „Laža i paralaža“, Veselo pozorište od J. Sterije Popovića, predstavljaju građani fočanski i to: Vlado N. Glođajić, Vasilije Kandić, đak srpske škole /kasnije sveštenik- na početku Velikog rata preživjeće strijeljanje i odvođenje u austrijski logor/, Simo Mazić /otac poznatog fočanskog fotografa Radmila Mazića/, Marko S. Popović, učitelj /pjesnik i dopisnik raznih časopisa u Srbiji, autor pomenutog razgovora sa Andrijom Glođajom/, Lazar Sokolović /otac sveštenomučenika Budimira Sokolovića/, Todor L. Kočović /brat sveštenika Josifa Kočovića, strijeljanog na početku Velikog rata/.

Dvije godine kasnije, 1892. Svetosavsku besjedu govorom otvara Vlado Glođajić, a uz veliki broj horskih pjesama i rodoljubivih recitacija, dio programa je i pozorišna predstava „Smrt Stefana Dečanskog“.

U opisu predstave „Bosanska vila“ navodi: „Žalosno pozorje u pet djejstava od Jovana Sterije Popovića, prestavljaju članovi srp. Pjevačkog društva, pod redateljstvom društvenog korovođe g. Vladimira N. Glođajića“.

Kuća Vlada Glođajića /zaokružena/, Foča iz austrijskog perioda

Neke od pjesama koje su se pjevale u Foči na svetosavskim proslavama su „Uskliknimo“ /Zemaljska vlada će 1892. zabraniti njeno izvođenje, a nakon brojnih protesta ponovo odobriti 1895/, „Sini sjajno od Vostoka sunce“, „Srpska zastava“, „Oštre su naše sablje“, „Tijo noći“, „Srbin sam, Srbin“, „Brankovo kolo“. Neizostavne su bile i gusle, a program bi se završavao „srpskim narodnim igrama do bijele zore“.

Svijest o društvenoj odgovornosti bila je izuzetno izražena, pa bi se na svetosavskim besjedama širom Bosne i Hercegovine prikupila znatna sredstva za rad srpskih škola. Lijep opis „utrkivanja“ ko će više priložiti ostavio je Atanasije Šola, jedan od predsjednika Srpskog pjevačkog društva „Gusle“ iz Mostara, prisjećajući se prve besjede u Mostaru 1887. godine.

Slika iz knjige "Pedeset godina Srpskog pjevačkog društva Gusle u Mostaru 1888-1938"

„Na kasi, upravo na dve kase, navala. Građani se takmiče ko će pristojniji prilog dati za srpske škole. Ali se pazi da svak dade onoliko, koliko mu po položaju u čaršiji dolikuje, jer niko ne želi da bude smatran ni cicijom, ni raspikućom“, zapisao je Šola u spomenici „Pedeset godina Srpskog pjevačkog društva „Gusle“ u Mostaru, 1888-1938“.

„PRVI GIMNAZIJALAC“ IZ FOČE

Vlado Glođajić preminuo je 1940. godine, a to saznajemo iz novinskog članka „Jugoslovenske pošte“. Iz teksta objavljenog 16. decembra te godine može se zaključiti da je Vlado rođen oko 1860. godine, u vrijeme turske vladavine i što je zanimljivo bio je prvi Fočak, tako tvrdi „Jugoslovenska pošta“, koji je završio gimnaziju. 

U tekstu sa naslovom „Smrt starog Fočanina“, ovaj list piše: „U dubokoj starosti, poslije navršenih osamdeset godina života, umro je fočanski trgovac Vlado Glođajić. On je bio prvi školovan čovjek iz ovih krajeva, jer je još za vrijeme Turske svršio gimnaziju, što je bila velika rijetkost u ovim krajevima. S njegovom smrti nestaje stare trgovačke fočanske porodice Glođajića”.

Iz ovoga se vidi da Vlado Glođajić nije imao muških nasljednika, a nije poznato da li je imao ženske djece.

Grobnica porodice Glođajić na groblju Božovac

Na groblju Božovac u Foči nalazi se grobnica Glođajića, sa velikim spomenikom od bijelog mermera, na kojem su uklesana dva ženska imena. Jedno je Krista Nik. Glođajić, djevojački Borisavljević, 1836-1926, iz čega se može zaključiti da je to bila Vladova majka, supruga njegovog oca Nikole, a drugo Jovanka Vl. Glođajić, djevojački Pajović, 1884-1933. Dakle, Vladova supruga.

Fotografija majke Kriste je spala, dok još stoji fotografija Vladove supruge Jovanke. U toj grobnicvi najvjerovatnije je sahranjen i Vladimir, mada na spomeniku njegovo ime nije upisano.

Jovanka Glođajić, rođena Pajović, Vladova supruga

Podatak da je Vladimir bio prvi Fočak koji je završio gimnaziju mora se, ipak, uzeti sa rezervom, jer se među prvim učiteljima srpske osnovne škole u Foči, u prvoj polovini 19. vijeka, pominju i učitelji koji su rođeni u Foči, a školovali su se u Dubrovniku.

„KRIVA ZAKLETVA“ NA JEVANĐELJU I POKAJANJE

Zanimljivo svjedočenje o trgovcu Glođaji očuvalao se u porodici Sima Ćosovića u Foči. Simo se sjeća priče svog oca Miloša o prijatelju Mirku iz fočanske Jabuke, sela na obroncima Jahorine, koji se namirivao u velikoj trgovini kod Glođaje.

„U vrijeme velike ekonomske krize 1929. godine, kada je zavladala glad,  prijatelj mog oca namirivao se kod Glođaje, a pravilo kod trgovaca je bilo da se seljak tokom godine namiruje, uzima od gasa do ulja i ostalih namirnica, da bi u jesen kada proda jagnje, tele i ostalo izmirio sve dugove“, priča Simo.

I tako se desilo, navodi on, kada je Mirko u jesen naišao, Glođaja ga je zovnuo u radnju da plati dugove. 

„Mirko svrati i kaže: „Nisam ti ništa dužan“, a Glođaja će na to: „Pa kako, evo spiska šta si sve uzimao i po datumima“. Glođaja će onda na sud, tako da dođe Mirko na sud,  a pravilo je bilo da se zakune na Jevanđelju. I Mirko se zakune i kaže „Nisam dužan“, prisjeća se Simo očeve priče. 

Dio Prijeke čaršije gdje se nalazio dućan Glođajića

Nakon šest godina, 1935. godine, nastavlja Simo priču, dolazi Mirko kod Glođaje u dućan i kaže da je došao da plati dug, što je Glođaju iznanadilo, pa je upitao kakav dug, kad je presuđeno da nema duga.

„Mirko kaže: Gospodine Glođaja, ja ću se moliti Gospodu Bogu i svecima Božjim da mi oproste što sam se krivo zakleo. Ja sam imao tada četvoro djece,  najstarije od četiri godine- dvojke sam imao. Radio sam kod ljudi za dnevnicu, da dobijem ručak, dešavalo se da pojedem zalogaj jedan, a da ostalo donesem djeci da jedu. Ja sada imam čobane, ja te molim da mi oprostiš, obračunaj i kamatu, sve ću ti platiti, sad ti mogu platiti, molim te primi pare i obračunaj koliko sam dužan“, prenosi Simo Mirkove riječi.

Kako je Mirko ispričao Simovom ocu, Glođaja se tada prekrstio i rekao: „Neka ti Gospod Bog oprosti, opraštam ti i ja sav dug , ništa mi nisi dužan“, ne htjevši da mu naplati.

„Mirko se družio sa mojim ocem i pričao je više puta kako je Glođaja bio veliki čovjek. I poslije rata su pričali o tome kako nema više tako dobrih ljudi. Glođaja je bio čestit čovjek, kakav se samo mogao zamisliti“, kaže Simo i dodaje da se, nažalost, ne sjeća kako se zvao trgovac Glođaja.

Zna samo da je imao veliku trgovinu, pa bi se moglo zaključiti da je riječ o Vladimiru Glođajiću.

U kljizi „Bosansko-hercegovački gradovi na razmeđu 19. i 20. stoljeća“, Iljas Hadžibegović, uz Vladimira, pominje i Sima hadži Glođajića, koji je bio u nadzornom vijeću Srpske štedionice u Foči, osnovane 1906. godine.

Četiri godine kasnije, ta štedionica je likvidirana, a osnovana je Srpska banka i štedionica. Simo Glođajić je bio član njene direkcije. Predsjednik direkcije bio je Aleksije Jeremić, a predsjednik nadzornog vijeća njegov brat Jovo Jeremić.

PRIJATELJSTVO SRBA SA HUSEIN-BEGOM ZULFIKARPAŠIĆEM ČENGIĆEM

Zanimljivo je da je u nadzornom vijeću Srpske banke bio i Husein beg Zulfikarpašić Čengić, kasnije dugogodišnji gradonačelnik Foče, otac Adila Zulfikarpašića, poznatog političara.

Srpska banka /zaokružena/, Foča iz austrijskog perioda

Husein beg Zulfikarpašić je unuk Zulfikar paše Čengića, zvanog Paša Miljevina, po mjestu u kojem je imao kulu, a koji je početkom 19. vijeka ratovao sa Drobnjacima iz kojih su potekle mnoge fočanske porodice, pa i Glođajići. Posebno se pamte krvavi pohodi Paše Miljevina na ovo pleme 1801, 1812. / Drobnjaci su je, piše Andrija Luburić, prozvali „Miljevina godina“, kada se nije ni kosilo, ni sijalo ni žnjelo/ i 1817. godine.

Drobnjaci i Čengići međusobno su ratovali, ali su i cijenili jedni druge kao velike junake. Unuk paše Miljevine, Husein beg Zlufikarpašić Čengić zajedno će sa fočanskim Srbima i muslimanima učestvovati u ustanku protiv austrijskog okupatora 1882. godine, pa ne treba da čudi da su ga Srbi posebno uvažavali.

Huseinbeg Zulfikarpašić Čengić, stalna postavka Muzeja Stare Hercegovine 

Živio je sto godina, a gradonačelnik Foče, u vrijeme Austrije, potom i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, bio je 25 godina. Posebno se pamte njegovi napori da zaštiti Srbe od austrijskih progona na početku Prvog svjetskog rata. Preminuo je 1935. godine, a na vječni počinak, kako je tada pisala „Politika“, ispratilo ga je „mnogobrojno građanstvo Foče i okoline, bez razlike na veru i pleme“.

U gradskom vijeću u Foči, sastavljenom od uglednih građana, koje je kao načelnik predvodio Husein beg Zulfikarpašić, jedan od trojice Srba 1912. godine bio je Vlado Glođajić. U vijeću je tada bilo devet muslimana i tri Srbina, a dvije godine ranije sedam muslimana i pet Srba, podaci su iz Hadžibegovićeve knjige.

NAKLADA „BRAĆA N. GLOĐAJIĆI“

Među većim trgovačkim radnjama u Foči početkom 20. vijeka, Hadžibegović pominje firmu „Braća Glođajić“. Jedna stara razglednica Foče s kraja 19. vijeka, s naslovom „Foča- Crni vrh“, u porodičnom arhivu Branka Kočovića, sina poznatog sveštenika Josifa Kočovića, otkriva da su se, osim trgovinom, Glođajići bavili i izdavačkom djelatnošću.

Razglednica Foče, Naklada: Braća N. Glođajić

Na poleđini razglednice na srpskom i njemačkom jeziku piše „Dopisna karta- dopisnica“, a sa strane stoji „Naklada: Braća N. Glođajići, Foča“. To govori da su Glođajići, i to sinovi Nikole Glođajića, štampali ovu dopisnicu, a može se pretpostaviti da su imali i knjižaru ili su štampali knjige za knjižnicu Srpskog pravoslavnog crkvenog pjevačkog društva „Sveti Sava“.

Jedan oglas iz „Sarajevskog lista“ objavljen 28. februara 1892. godine rješava dilemu koliko je Vlado Glođajić imao braće, sa kojima je držao zajedničko preduzeće, i kako su se oni zvali. U oglasu se navodi da je „kod okružnog suda u Sarajevu pod današnjim danom i gornjim brojem opisana u trgovački registar za društvene tvrtke, tvrtka „Braće N. Glođajića u Foči“, trgovina mješovitom robom, sa nastanom u Foči, sastojeći iz drugova Miloš, Simon i Vladimir N. Glođajić, koju će potpisivati samo drugar Vladimir N. Glođajić ćirilicom“. 

Iz ovoga oglasa saznajemo da je hadži Simo, kojeg u Direkciji Srpske banke pominje Hadžibegović, Vladimirov brat, te da su imali i brata Miloša.

Upoređevinjem podataka o drugim Glođajićima iz Foče, dolazi se do saznanja da su Vladimir, Simo i Miloš unuci Radovana Glođajića, odnosno da je njihov otac Nikola Radovanov sin.

Za Vladimira se, na osnovu članka Jugoslovenske pošte, zna kada je umro i da nije imao muških potomaka, dok ostaje nepoznata sudbina njegove braće Sima i Miloša- do kada su živjeli i da li su i koliko imali djece? Moguće da su preminuli prije njega ili možda odselili iz Foče, što je bio slučaj sa nekoliko njihovih rođaka.

U starim fočanskim porodicama ostalo je maglovito sjećanje na ovu porodicu i priča o stradanju Glođajića od ustaša u Drugom svjetskom ratu. S obzirom da se u novinskom izvještaju 1940. navodi da je sa Vladimirov smrću porodica Glođajić ugašena u Foči, onda bi se to stradanje moglo odnositi na ženske članove ili možda na neke od Vladimirovih rođaka.

POTOMCI RADOVANOVOG BRATA ANDRIJE GLOĐAJIĆA

O Glođajićima, kao misionarima pismenosti i ljubiteljima „knjižestva“, govori i objava u „Tursko-srpskom rječniku sa razgovorima“, koji je izašao 1855. godine u Srbiji, da je u Foči u Hercegovini, trgovac Drago Glođajić /brat od strica Vladovog oca Nikole/ našao 27 pretplatnika za ovu knjigu, a za sebe je kupio pet primjeraka.

U istorijskim izvorima, 1855. i 1860. godine u Foči se pominju trgovci Drago, Nikola /Vladov otac/ i Dimitrije Glođajić. Na starom groblju iznad crkve u Foči, zaraslom u šiblje i trnje da mu se jedva može prići, na dva spomenika može se pročitati prezime Glođajić.

Jedno je Todor, a drugo (An)đelina- sin i ćerka Draga Glođajića /što se može zaključiti po skraćenici Dr. za ime oca/, a koji su mladi preminuli.

Grob Anđeline Glođajić na starom groblju iznad crkve

Drago je imao i sinove Jevrema i Svetozara, koji je odselio za Stolac i tamo preminuo 1890. godine.  Svetozar Glođajić iz Stoca pominje se u Bosanskoj vili u januaru 1890. kao jedan od priložnika Svetosavske besjede u Foči. Takođe, ime ovog rodoljuba sreće se u izvještaju o posjeti mitropolita hercegovačkog Serafima Perovića Foči 1889. godine. Dabro-bosanski Istočnik piše da su fočanski Srbi mitropolita dočekali u selu Budnju „koje je tri sata od Foče udaljeno“, te da je jedan od njih Svetozar Glođajić pozdravio mitropolita „sa kratkim, ali oduševljenim govorom“.

Svetozar po svemu sudeći nije imao muške djece, jer se u jednoj objavi Kotarskog ureda u Foči, kao njegove nasljednice pominju „mld“ Olga i Zorka i udova Vanta. Iz ove objave vidi se da su Glođajići imali velike poljoprivredne posjede- voćnjake i oranice na Cerovoj ravni i u Jošanici.

„SVETI SAVA“ IZ FOČE, JEDNO OD PRVIH SRPSKIH DRUŠTAVA U BIH

Kalendar sarajevske „Prosvjete“, 1. januara 1906. godine, donosi spisak srpskih pravoslavnih crkvenih pjevačkih društava u Bosni i Hercegovini iz kojeg bi se moglo zaključiti da je prvo takvo društvo osnovano u Foči.  Na spisku je pobrojano 15 društava, a uz njihove nazive i podatke o rukovodstvima i članstvu navedene su i godine osnivanja.

Srpsko pravoslavno crkveno pjevačko društvo „Sveti Sava“ iz Foče, osnovano je, kako piše u Kalendaru, 1885. godine. Poslije fočanskog, drugo po starini je pjevačko društvo iz Donje Tuzle osnovano 1886, a zatim društvo iz Prijedora nastalo 1887.  Slijede društva iz Sarajeva i Mostara, osnovana 1888, Nevesinja 1891, Banjaluke 1893, Brčkog 1895, Visokog 1897, Bosanske Krupe 1897, Bijeljine 1898, Bosanskog Novog 1899, Varcar Vakufa 1900, Sanskog Mosta 1901, Dervente 1901.  

Fočanski Srbi su još ranije, tačnije 1882. godine, formirali Odbor za svetosavske zabave, iz kojeg će se roditi pjevačko društvo.  

Kuća Vlada Glođajića, foto sa stalne postavke Muzeja Stare Hercegovine

Istoričar Iljas Hadžibegović piše da se početni oblik organizovanja Srba u Foči javio 1882. godine formiranjem Odbora za svetosavske zabave, koji će se, za razliku od drugih sredina, naglašava on, duže održati, pa se pominje i 1883. i 1884. godine.

Za razliku od Prosvjetinog kalendara, koji kao godinu osnivanja Društva „Sveti Sava“ navodi 1885, Hadžibegović piše da je to bilo 1887. godine, „kada su  fočanski Srbi među prvima u zemlji formirali odbor mladih Srba za osnivanje crkvenog pjevačkog društva“.

Vlasti im nisu odmah odobrile osnivanje društva, tražeći da se iz statuta izbaci izraz „Srbin pravoslavne vjere“ i zamijeni izrazom „osoba pravoslavne vjere“- podatak koji sam po sebi dovoljno govori o politici austro-mađarskog okupatora. Tek naknadno je odobren rad ovog društva, ali tada još nije dozvoljeno osnivanje društvene biblioteke, što su fočanski Srbi tražili zajedno sa osnivanjem društva.

Očigledno je da je društvo nekoliko puta osnivano i prestajalo sa radom, što zbog zabrana, ali ponekad i zbog nesloge, da bi potom ipak zaživjelo.

Učitelj Marko S. Popović u dopisu Dabro-bosanskom Istočniku 1. novembra 1889. godine navodi da je „bilo prestalo pjevačko društvo u Foči, ali opet vrijedni Fočani srodiše se, te većinom glasova zdgovoriše se, da opet ustanove stalno srpsko-crkveno pjevačko društvo u Foči“.

Sastavili su pravila i predali ih Kotarskoj oblasti u Foči sa molbom da ih pošalje Visokoj zemaljskoj vladi u Sarajevo na potvrdu „te da stupe u javnost“. U privremenom odboru predsjednik je Todo S. Tufekdžić /Hadživuković/, a članovi su Aleksije Jeremić, Jevtan Ognjenović, Spaso Sunarić, Marko S. Popović i Vladimir N. Glođajić.

Društvo je njegovalo muzičku i pozorišnu umjetnost- osim crkvenih, izvodilo i svjetovne pjesme, redovno učestvovalo na liturgijama, priređivalo zabave i besjede, pozorišne predstave, te podučavalo članove sviranju muzičkih instrumenata.

Kako piše Kalendar Prosvjete, Društvo „Sveti Sava“ iz Foče 1906. godine imalo je 87 članova, predjsednik je tada bio Vlado Glođajić, a potpredsjednik Vlado Hadživuković.

Rukovodstvo Društva "Sveti Sava"

U kući Branka Kočovića u Srpskoj Varoši, čiji su otac i stric, Josif i Todo, bili aktivni članovi i horovođe Srpskog pravoslavnog pjevačkog društva „Sveti Sava“, među dragocjenim fotografijama koje svjedoče o životu u staroj Foči izdvaja se slika ovog društva s kraja 19. vijeka.

Nažalost, izgubio se papir na kojem su popisana imena ljudi sa slike, a među njima se najvjerovatnije nalazi i Vlado Glođajić, tadašnji horovođa i redatelj pozorišnih predstava.

Društvo „Sveti Sava“ postojalo je sve do Drugog svjetskog rata i slično kao „Soko“ i „Pobratimstvo“, dolaskom nove vlasti 1945. godine, definitivno je ugašeno.

Obnovljeno je u oktobru 2018. godine, ali ne pod nazivom „Sveti Sava“, već pod imenom „Pobratimstvo“, po nekadašnjem Društvu trezvenih Srba, prvom te vrste u Bosni i Hercegovini, osnovanom 1893. godine, zajedno sa Srpskim sokolom u Foči.

Zanimljivo je da ovo pjevačko društvo danas djeluje pri Hramu Svetog Save, čime je ipak sačuvalo vezu sa velikim srpskim prosvjetiteljem.

IGUMAN DIONISIJE GLOĐAJA- OBNOVITELJ MANASTIRA BIJELA

Istoričar Andrija Luburić pominje da je bilo i povratnih migracija Glođajića iz Foče u stari zavičaj Drobnjak, pa tako navodi da je za vrijeme hercegovačke bune 1878. godine Teofil Glođaja iz Foče došao u Šavnik, a odatle se preselio na Boan, gdje se stalno nastanio. To je ujedno prelomna godina za Hercegovinu, kada je Berlinskim kongresom, ova istorijska oblast podijeljena između Austrije i Crne Gore, a granica je povučena između Foče i Drobnjaka.

U blizini sela Donja Bijela, odakle potiču Glođaje, nalazi se drevni srpski manastir Bijela, kojeg su u više navrata rušili Turci, ali i obrušavanje terena i slaba gradnja. Zanimljivo je da je iguman tog manstira kada je posljednji put obnavljan bio Dionisije Glođaja iz Foče. Iznad vrata crkve stoji natpis: ,,Ponovi se manastir Svetog Georgija za vlade knjaza Nikole Prvog pri mitropolitu G. Mitrofanu, nastojatelj Dionisije Glođaja, godine 1887″.

List za crkvu i školu „Prosvjeta“, Ministarstva prosvjete i crkvenih poslova Crne Gore, u novembru 1895. godine piše o „kanoničnoj vizitaciji“ mitropolita crnogorskog Mitrofana po Zahumsko-rasijskoj eparhiji u Drobnjaku.

Opisujući manastir Bijela, koji je mitropolit tada posjetio, list navodi da je na desnoj strani pred crkvom podignut grob zaslužnom i vrijednom igumanu Dionisiju Glođaji.  Kasnije u istom tekstu, nabrajajući kaluđere i igumane kroz istoriju manastira, precizira se da je Dionisije Glođaja iz Foče.

Nastaviće se

Novinar: Igor Janković
Izvor: Radio Foča