Svjedočanstvo o borbi srpskog naroda protiv fašizma

Institut istorijskih nauka Univerziteta u Istočnom Sarajevu u Foči će predstaviti knjigu „Odlikovani i unapređeni JVuO 1941–1945“, autora Veroljuba Maletića i Dejana Đerića. U njoj je sabrano preko 10 000 imena pripadnika gotovo svih jedinica pod komandom đenerala Draže Mihailovića, među kojima je preko 300 ljudi iz fočanskog kraja. Svi oni su razvrstani po matičnim korpusima i višim komandama čiji su formacijski sastavi i ratni putevi dati u kratkim crtama.

Bogato ilustrovana sa stotinama ratnih fotografija i originalnih naredbi o unapređenju i odlikovanju knjiga predstavlja do sada najveći registar jedne tragično zaboravljene generacije i spomenicu te bezgrobne vojske.

Ujedno je i prvo izdanje Instituta istorijskih nauka Univerziteta u Istočnom Sarajevu sa sjedištem u Palama, koji je u julu ove godine počeo sa radom, u cilju intenziviranja naučno-istraživačkog rada u oblasti istorijske nauke koji će doprinijeti njegovanju kulture pamćenja zasnovane na istorijskim činjenicama.

Nezaobilazno djelo svima koji se bave ili će se u budućnosti baviti Jugoslovenskom vojskom u otadžbini, ocjenjuje vršilac dužnosti direktora Instituta Draga Mastilović.

-Knjiga je jedinstvena po tome što sadrži bogatstvo istorijskih izvora i što je po prvi put, zahvaljujući trudu autora Veroljuba Maletića i Dejana Đerića, skupljena ogromna arhivska građa, koja svjedoči o preko deset hiljada imena odlikovanih ili unaprijeđenih pripadnika Jugoslovenske vojske u otadžbini, u toku Drugog svjetskog rata. Sve je potkrijepljeno arhivskim prvorazrednim istorijskim izvorima, a osim toga knjiga sadrži i preko 900 ilustracija, fotografija, ukaza o unapređenju i odlikovanju-rekao je Mastilović za Radio Foču.

Mastilović, koji je profesor istorije Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu, knjigu o odlikovanim i unapređenim pripadnicima JVuO  vidi kao ugaoni kamen u izgradnji i njegovanju srpske kulture pamćenja.

-Zbog toga što je prosta činjenica da su Srbi jedini narod, koji je na ovim prostorima imao dva pokreta otpora, dva antifašistička pokreta, a na kraju 20. i početku 21. vijeka spočitava im se da su genocidni narod, da istorijsko iskustvo kroz koje je prošao srpski narod jeste sve osim antifašističko iskustvo. I u tom smislu ova knjiga je dragocjena, jer svjedoči o tome da su Srbi imali dva antifašistička pokreta otpora na ovom prostoru, da su pored toga preživjeli genocid u toku Drugog svjetskog rata. Zbog toga mislim da ova knjiga, ne samo što popunjava jednu od bjelina u srpskoj istoriografiji, već nesumnjivo svjedoči o tome da je srpski narod na ovom prostoru bio apsolutno antifašistički opredijeljen i da je zbog toga podnio ogromne žrtve-ističe Mastilović.

U budućnosti, navodi Mastilović, posebno treba insistirati na činjenici da su Srbi imali dva antifašistička pokreta u Kraljevini Jugoslaviji, a specifično i na prostoru današnje Bosne i Hercegovine. Antifašizam srpskog naroda na tim prostorima apsolutno je neupitan, podvukao je Mastilović.

Osim Mastilovića, na promociji knjige „Odlikovani i unapređeni JVuO 1941–1945“ u Foči govoriće autori, profesor Bogoslovskog fakulteta u Foči Darko Đogo i penzionisani pukovnik Vojske Srbije i nekadašnji načelnik Vojnog arhiva u Beogradu- istoričar Dragan Krsmanović.

Promocija je zakazana za subotu, 21. oktobar, u 18.00 časova u fočanskom Centru za kulturu i informisanje.  

Izvor: Radio Foča