Neplatiše najveći problem zajednica etažnih vlasnika

Zajednice etažnih vlasnika, prema Zakonu o održavanju zgrada, su pravna lica i obavezno je da se registruju, najkasnije godinu dana od stupanja zakona na snagu. Na području Foče, od 2001. kada je na snagu stupio prvi Zakon o održavanju stambenih zgrada, do danas je registrovano 129 zajednica etažnih vlasnika.

Neke od njih rade vrlo aktivno, kao što je „Zajednica etažnih vlasnika broj 63“ u NJegoševoj ulici, u zgradi poznatoj kao Lepa Brena.

Ova zgrada ima 54 stambene jedinice i četiri poslovna prostora. Pored redovnog održavanja liftova, haustora, čistoće zajedničkih prostorija, sredstvima stanara finansirana je sanacija krova. Dugogodišnji  problem im je oronula fasada, čiju sanaciju stanari ne mogu sami finansirati kaže predsjednik ZEV-a  Slavko Begenišić: „Mi taj problem ne možemo riješiti bez pomoći Opštine. Fasada je u izuzetno lošem stanju. Prije nekog vremena veliki komad fasade je otpao sa mog balkona i pao na tendu kafića u  prizemlju. Srećom niko nije povrijeđen. Na drugom kraju zgrade sa fasade je takođe otpao komad koji je udario konobara jednog kafića, ni on srećom nije povrijeđen. Mi ne tražimo termoizolaciju zgrade, već samo popravku i krečenje fasade, jer Lepa Brena je jedina zgrada u NJegoševoj ulici, koja je jedna od centralnih ulica u gradu, kojoj fasada nije renovirana. Obraćali smo se ranije Opštini, uvijek smo dobili odgovor da za te namjene nisu planirana sredstva. Pokušaćemo opet da se obratimo da nađemo rješenje u kojem bi učestvovali i stanari i lokalna zajednica“.

Samostalni stručni saradnik za stambene poslove i javne nabavke Opštine Foča Zorica Perišić, kaže da prema Zakonu o održavanju zgrada, lokalne zajednice u Srpskoj nisu u obavezi pomagati njihovo funkcionisanje, niti finansirati radove na popravci zgrada. Perišićeva dodaje da Opština Foča nema planska sredstva u budžetu za te namjene, ali da je bilo slučajeva da Opština, pomoću eksternih sredstava, pomogne sanaciju neke zgrade: „Mi smo imali, prije nekoliko godina, par intevencija na zgradama, npr. u Krajiškoj ulici i na zgradi u Donjem Polju. To su uglavnom bila sredstva eksterne prirode, pa je Opština dijelom učestvovala. Međutim, bez planiranih sredstava za te namjene to ne može preći u praksu. U izradi je novi zakon pa ćemo vidjeti hoće li on regulisati obaveze lokalnih zajednica u Republici Srpskoj da planiraju dio sredstava za ove namjene, prvenstveno zbog izgleda zgrada i fasada u najužoj gradskoj zoni“.

Pored zakonske obaveze o registraciji, prema mišljenju Perišićeve,  brojne su prednosti stanara koji žive u zgradi koja ima registrovanu zajednicu etažnih vlasnika. Kao pravno lice, ZEV prikuplja novac od etažnih vlasnika, može sklapati ugovore sa izvođačima radova i uvijek može, uslijed redovnog plaćanja, imati novac na računu za neplanirane troškove: „Svaki ZEV ima skupštinu i upravni odbor. Bilo koji problem da se desi ta tijela se mogu sastati i riješiti ga. Pored toga, zajednice etažnih vlasnika su pravna lica, prikupljaju novac od vlasnika stanova i bilo koji problem da se desi, poput kvarova na krovu, struji, vodovodnoj mreži, mogu angažovati izvođača radova i platiti mu ukoliko domaćinski raspolažu sa tim sredstvima“.

U dosadašnjem iskustvu, najveći problem većine zajednica etažnih vlasnika su neplatiše, neodgovorni vlasnici stanova koji ne plaćaju obaveznu akontaciju za održavanje zgrade, a koja je definisana Zakonom i iznosi, minimalno, 0,20 km po kvadratu stambenog prostora, kaže Perišićeva.  „ Ima zajednica etažnih vlasnika gdje stanari nikada od osnivanja nisu platili nijednu akontaciju za održavanje. U zakonu jasno piše da su organi zajednice ti koji upravljaju zajednicom. Etažni vlasnik koji ne izmiruje redovne obaveze se mora utuživati nadležnom sudu za neizmirenje obaveza, ako prethodno uz opomenu ili neko ubjerđivanje nije moguće postići dogovor“, zaključuje Perišićeva.

Begenišić se slaže da su najveći problem nesavjesni stanari koji ne plaćaju održavanje zgrada: „Najveći problem su nam neplatiše. Imamo ogromna dugovanja od strane vlasnika. Između ostalog, i zbog toga ne možemo nijednu veću investiciju da uradimo.  Od stanara imamo dugovanja 3,513,00 KM, a od vlasnika poslovnih prostora 3,038,00 KM. To nisu mala sredstva a da ih imamo mogli bismo nešto uraditi u zgradi. Od sredstava koja naplatimo plaćamo svaki mjesec održavanje liftova i čistačicu, a što ostane raspoređujemo za neku manju investiciju. Nismo do sada nikoga tužili, to nisu radili ni moji prethodnici pa neću ni ja. Ostavljamo ta dugovanja svima „na obraz“. Ali građani nemaju razvijenu svijest o tome da je taj novac investicija u njihovu zgradu, ne ide on nigdje drugo“, ističe Begenišić.

Ukoliko etažni vlasnici ne izvršavaju svoje zakonom propisane obaveze i izbjegavaju plaćanje naknade za održavanje zajedničkih dijelova i uređaja u zgradi, zajednica etažnih vlasnika može podnijeti Opomenu pred tužbu.  

U slučaju da etažni vlasnik/neplatišta ne postupi u skladu sa Opomenom pred tužbu, zajednica etažnih vlasnika može da pokrene postupak kod stvarno i mjesno nadležnog suda. Takođe, Zakonom o održavanju zgrada, propisano je da će se novčanom kaznom u iznosu od 300,00 KM do 3.000,00 KM kazniti za prekršaj etažni vlasnik koji ne ispunjava obaveze iz odluke zajednice koje se odnose na plaćanje troškova održavanja zgrade.

Novinar: Nataša Petrović
Izvor: Radio Foča